Formal, Non-formal ve İnformal Eğitimler Nelerdir?

Eğitim sektöründe ortak dili konuşmanın çok önemli ve gerekli olduğunu düşünüyorum. Sektörde gerek iş dünyası, gerekse akademik dünyanın iletişimini kuvvetlendirmesi açısında acil bir ihtiyaç olduğu kesin. Hala ortak bir dil ve tanım zeminini henüz oluşturamadık. Formal, non-formal ve informal kavramlarına girmeden, bu kavramları anlamak açısından da önemli bulduğum bazı temel kavramları özetlemek istiyorum;

Eğitim: Kişide değişime, gelişimi neden olan, öğrenme eyleminin olduğu her tür faaliyettir. Öğrenme büyük ölçüde yapılandırılmamış şekilde, hayatın, yaptıklarımızın içinde gerçekleşmektedir.

Öğretim: Elbette, belirli öğrenme hedeflerine uygun düzenlenen planlı ve yapılandırılmış öğrenme de, eğitim ve gelişimin ayrılmaz bir parçasıdır. Öğretim, belirli hedeflere ulaşmak için ve belirli bir ortam içinde planlanan eğitim aktiviteleridir. Sınıf eğitimi, e-öğrenme, vb. faaliyetlerden oluşur.

Yetiştirme: Genelde belirli bir meslek alanına ilişkin, bilgi, beceri ve tutumların öğretilmesi ve uygulanmasını amaçlayan eğitim etkinliğidir. Bu etkinlikler, yapılandırılmış veya yapılandırılmamış şekillerde olabilir.

Öğretme: Bireyin öğrenme sürecini destekleyen, kolaylaştıran öğrenme etkinlikleridir. Bu etkinlikler, yüz yüze veya çevrimiçi, çevrimdışı gerçekleşmektedir. Bu etkinlikler, yapılandırılmış veya yapılandırılmamış şekillerde olabilir.

Öğrenme: Öğrenme, davranışçı (behaviorist) yaklaşıma göre bireyin gözlemlenebilen ve tekrarlanan davranışındaki değişim, bilişçi (cognitivist) yaklaşıma göre bireyin zihninde depoladığı bilgi miktarındaki değişim ve yapılandırmacı (constructivist) yaklaşıma göre ise, bireyin deneyimleri sonucu zihninde oluşturduğu anlamdaki değişimdir. Kısaca öğrenme, bireyin iç süreçleri ile ilişkili, değişim sürecidir.

Kavramlarla ilgili açıklayıcı bir görseli aşağıda sunuyorum;

Bu temel kavramlar ardından, formal, non-formal ve informal kavramlarını kısaca açıklayalım;

Formal (Yapılandırılmış) Eğitim:

Belirli bir öğrenme amacı için organize edilen, düzenli ve planlı öğrenme etkinlikleridir. Okullarda, mesleki eğitim kurumlarında, kurumların eğitim birimlerinde verilen eğitimler örnek olarak sunulabilir. Genellikle eğitim sonunda bir diploma veya sertifika verilen eğitimlerdir. Okul içinde daha uzun süreli, belirli ortak özellikleri olan hedef kitleye verilen bu eğitimler, okul dışında genelde daha kısa ve ihtiyaca yönelik, farklı hedef kitlelerin bir arada eğitildiği eğitimlerdir.

İnformal (Yarı Yapılandırılmış) Eğitim:

Yarı yapılandırılmış eğitim, günlük hayatın içinde gerçekleşen, rastlantısal, aileden, arkadaşlardan, akranlardan, meslektaşlardan, kısacası herkesten öğrenilen bir eğitim türüdür. Kişinin gözlemleri, yaşadıkları ile gerçekleştiği ve ilgi alanlarıyla doğrudan ilişkili olduğu için, daha eğlenceli, akılda kalıcı, farkında olmadan olsa da daha öğretici bir eğitim türüdür. Hemen hemen hiç organize edilmeyen, rastlantısal, kendiliğinden oluşan öğrenmedir.

Non-formal (Yapılandırılmamış) Eğitim:

Yapılandırılmamış eğitim, bir diploma veya sertifika programı için uçtan uca yapılandırılmamış olsa da, bir konu uzmanı, konusunda deneyimli bir kişi tarafından verilen eğitimdir. Kişinin ilgili alanlarına göre katıldığı hayat boyu eğitim programları buna örnek olabilir. Kişi ilgi alanlarına göre tercih ettiği için daha öğretici, yetkinlik ve bilgi geliştirici olduğu söylenebilir.

Kaynaklar:

-     - Açık ve Uzaktan Öğrenme – Öğrenci Adaylarının Bakış Açısı, Prof.Dr. Cengiz Hakan Aydın, 2011, Pegem Akademi

-     - http://drsaraheaton.wordpress.com/2010/02/16/formal-non-formal-and-informal-learning-the-clase-of-literacy-and-language-learning-in-canada/